Bezpieczeństwo Bułgarii.

Problem bezpieczeństwa Bułgarii ma głębokie uwarunkowanie historyczne wynikające z geograficznej lokalizacji jej terytorium i ciągłych konfliktów o podłożu narodowościowym, religijnym, gospodarczym. Rejon bałkański jest stykiem różnych kultur cywilizacyjnych i interesów gospodarczych, a także wojskowych. Geneza powstania Państwa Bułgarskiego odnosi się do legendarnej postaci Kubarta, którego synem miał być pierwszy historyczny władca hordy Bułgarów - Asparuch, (Isperych, 680-702), którzy osiedlili się na stałe w Dobrudży i wschodniej połaci Mezji Dolnej z pierwszą stolicą w Plisce.[1] Powstanie Państwa Bułgarskiego na Bałkanach było wynikiem wędrówki ludów i zwycięstwa chana Asparucha nad Bizancjum. Jednak to zwycięstwo miało swoje konsekwencje w kształtowaniu się stosunków zewnętrznych Państwa Bułgarów. Wieloletnie wojny i mnóstwo powstań narodowych szczególnie wyczuliło Naród Bułgarski w zakresie swojego bezpieczeństwa. Historyczne doświadczenia ukształtowały wzajemne związki i stosunki z innymi narodami i państwami w regionie bałkańskim, a także państwami wpływającymi na stosunki w tym regionie. Ogromną rolę w kształtowaniu się tych stosunków odegrały spory religijne między wschodnim i zachodnim kościołem chrześcijańskim, a także ekspansja Religi mahometańskiej.
W sporach religijnych szczególną rolę odegrała Turcja. Turecka ekspansja pozostawiła trwałe ślady w bułgarskiej świadomości narodowej, których konsekwencje są w dalszym ciągu odczuwane w tym regionie. Poza wpływami tureckimi region bałkański był terenem penetracji i wpływów rosyjskich, a także wielkich mocarstw zachodnich. Radykalną zmianą sytuacji w tym regionie było przyjęcie Bułgarii i Rumunii do NATO w 2004 roku, a następnie do Unii Europejskiej w 2007 roku oraz udostępnienie baz wojskowych Stanom Zjednoczonym Ameryki Północnej w 2006 roku.
Poza tym Bułgaria wniosła do UE znaczący społeczny element w postaci 12% mniejszości muzułmańskiej swojej 8 milionowej populacji. Muzułmanie są w Bułgarii od sześciu stuleci i współtworzą historię oraz skomplikowane wielowyznaniowe i wieloetniczne stosunki z prawosławnymi, katolikami, żydami i wyznawcami obrządku ormiańskiego. Niniejszy układ religijny w obecnej sytuacji geopolitycznej może mieć znaczący wpływ na bezpieczeństwo wewnętrzne Bułgarii i regionu. 1.) Kształtowanie się terytorium Bułgarii.
Najważniejszym elementem, który wpływa na rozwój ekonomiczny, polityczny i kulturalny w Bułgarii jest jej położenie na skrzyżowaniu dróg między Europą i Azją. Jeszcze od czasów Pierwszego państwa Bułgarskiego (7 - 10 wiek) Bułgaria odczuwa wpływ geograficznej i politycznej zależności. Bułgaria od samego początku miała rozbieżne interesy z Bizancjum, które było przeciwne istnieniu w sąsiedztwie innego państwa. To jest jedna z przyczyn trwającego około dwóch wieków (11 - 12 wiek) zaboru przez Bizancjum. Nowa sytuacja polityczno-geograficzna została stworzona po opanowaniu i uzależnieniu Bałkanów i Europy południowej w wyniku ekspansji zaborczej przez Turków. W ciągu wieków Bułgaria była uzależniona od feudalnego systemu imperium osmańskiego. Który charakteryzował się silnym centralizmem? Stosunki wczesno-feudalne w imperium osmańskim cofają bułgarski rozwój społeczno-gospodarczy o kilka wieków wstecz, co spowodowało znaczne zacofanie Bułgarii w porównaniu z innymi krajami Europy. W końcu XVIII wieku na bułgarski rozwój społeczny mocno wpływa tak zwane „Zagadnienie Wschodnie”. Ponad dwieście lat Bałkany i Europa południowo-wschodnia są strefą rywalizacji między Rosją, a Mocarstwami Zachodnimi. Pierwszym oficjalnym dokumentem, który określa granice przyszłego państwa Bułgarskiego jest ferman sułtana z 1870 r., W którym uznaje on ekzarchie bułgarską. Po Powstaniu Kwietniowym i konferencji berlińskiej (1876-1877 r.) Wielkie Mocarstwa określają pierwsze granice Bułgarii. Po zakończeniu rosyjsko-tureckiej wojny (1877-1878 r.) został podpisany traktat pokojowy w San Stefano, który określa pierwsze traktatowe granice nowego państwa Bułgarskiego. Na podstawie tego traktatu do Bułgarii są włączone Południowa Dobrudża, Północna i Południowa Bułgaria i terytorium państwa wynosi 160 tys. km kw. W tymże roku (1878) został podpisany Traktat Berliński, który dzieli Bułgarię na dwie części - Księstwo Bułgarii w skład, który wchodzą: Bułgaria Południowa i okolice Sofii z terytorium 63 tys. km kw i Rumelię wschodnią, która pozostaje pod władzą Turcji. Po Zjednoczeniu Księstwo Bułgarii i Wschodniej Rumelii w 1885 r. granice Bułgarii obejmują terytorium o powierzchni 93 tys. km kw, które zostaje uznane przez wszystkie Wielkie Mocarstwa. Po wojnie Bałkańskiej i po zawarciu traktatów londyńskich (1913 r.) Turcja oddaje Bułgarii około 23 tys km kw, a Macedonia została podzielona między Grecję i Serbię. Do Bułgarii są przyłączone Macedonia Pirińska i zachodnie obszary pograniczne (kresy). Jej terytorium zwiększa się do 111 tys. km kw. Niezadowolenie z końcowych skutków Wojny Bałkańskiej wywołuje wybuch Wojny Międzysojuszniczej. Która kończy się porażką dla Bułgarii. Na skutek tego Bułgaria traci Południową Dobrudżę, Wschodnią Trację, Macedonię Egejską i Zachodnie kresy. Jej terytorium zmniejsza się do 103 tys. km kw. Później traktat Nicejski znowu dzieli Bułgarie, zabierajac Wschodnią Trację (przyłączono do Grecji). Po za granicami Bułgarii zostaje okolo 50 tys. km kw terytorium zamieszkałego przez Bułgarów. W okresie 1941-1945 r. czasowo zostały przyłączone do Bułgarii Macedonia Egejska, Tracja, ale po zawarciu pokojowych traktatów Paryskich (1945 r.) znowu powyższe terytoria zostały zwrócone dla Jugosławii i Grecji. Zgodnie z powyższymi procesami poza terytorium Bułgarii zostaje 11 tys. km kw i w tym po za jej granicami zostają znaczne terytoria zamieszkałe przez osoby pochodzenia bułgarskiego - w Serbii, Grecji, Macedonii, Rumunii. Ta okoliczność wpływała w dużym stopniu na stosunki Bułgarii z jej sąsiadami przez cały okres do dnia dzisiejszego.
Nowa geopolityczna sytuacja na Bałkanach i w Europie po 1990 roku wymaga podstawowej zmiany w stosunkach międzypaństwowych. Granice państwowe i terytoria przygraniczne zmieniają się w strefy przygranicznej współpracy intensywnej. Na skutek tego dokonuje się proces regionalnej (Bałkańskiej) i kontynentalnej (Europejskiej) integracji bałkańskich państw w tym i Bułgarii. 1.) Współpraca Bułgarii z ONZ.
Udział Republiki Bułgarii w działalności ONZ jest ważnym środkiem dla realizacji podstawowych celów, zadań i priorytetów bułgarskiej polityki zagranicznej. Po przez działalność w światowej organizacji Bułgaria broni i realizuje pierwszorzędne interesy narodowe o charakterze konkretnie politycznym, gospodarczym, socjalnym, oświatowym i kulturalnym. Rownolegle z tym Bułgaria współdziała w potwierdzeniu zaufania, bezpieczeństwa i współpracy w międzynarodowych stosunkach i w ich rozwoju zgodnie z Zasadami ONZ.
Bułgaria została pełnoprawnym członkiem ONZ 14 grudnia 1955 roku, jednocześnie z Albanią, Węgrami, Rumunią, Austrią, Jordanią, Irlandią, Hiszpanią, Włochami, Kambodżą, Laosem, Libią, Nepalem, Portugalią, Finlandią i Cejlonem. W 1960 Bułgaria została członkiem Komitetu rozbrojenia, a w 1962 roku została wybrana do Komitetu zastosowania Deklaracji o wprowadzeniu niepodległości i dekolonizacji państw i narodów. 8 października 2001 roku została wybrana na niestałego członka Rady Bezpieczeństwa na okres 2002 - 2003 roku. To było po raz trzeci jak Bułgaria uzyskała status niestałego członka RB od czasów uczestnictwa jej w ONZ (poprzednie dwa mandaty były w okresach 1966 - 1967 roku i 1986- 1987 roku).Wybór Bułgarii na to bardzo odpowiedzialne stanowisko w ONZ było uznaniem przez wspólnotę międzynarodową aktywnej i zbilansowanej zagranicznej polityki Bułgarii, konkretnego wkładu bułgarskiego wysiłku na rzecz międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa zwłaszcza w regionie Europy Południowo - Wschodniej. Bardzo istotnym jest i to, że Bułgaria dwa razy w okresie swojego członkostwa w RB przewodniczyła temu najbardziej ważnemu organowi światowej organizacji.
Bułgaria całkowicie popiera i aktywnie uczestniczy w reformowaniu Organizacji Szczególnie w dziedzinie obrony i wsparcia dla Pokoju. Do tej pory brała udział w następujących międzynarodowych operacjach poparcia pokoju: UNTAG - Kambodża - 1992 - 93 r.; UNOMA - Angola - 1995 -99 r.; UNMOT, Tadzikistan - 1995 - 2000 r; UNMEE, Etiopia/Erytrea - 2000 - 04 r; UNMIBH (ONZ), SFOR (NATO) i EUFOR (UE) (ostatnia z grudnia 2004 r) Bośnia i Hercegowina -1997 r; UNMIK (ONZ) i KFOR (NATO), Kosowo - 2000 r; Misja UE dla rozminowania humanitarnego, Chorwacja - 1999 - 2000 r; ISAF (ONZ/NATO) - Afganistan - z 2002 r; Wielonarodowe sily koalicyjne, Irak - z 2003 r; UNMIL, Liberia z 2004 r.
Bułgaria odniosła znaczne straty w skutek dokładnego przestrzegania sankcji nałożonych w okresie 2002 - 2003 przez Radego Bezpieczeństwa przeciwko Jugosławii, Irakowi i Libii. Te straty razem ze stratami gospodarczymi podczas wojny w Jugosławii są współmierne z długiem zagranicznym kraju.Bułgaria uznaje ważne znaczenie zastosowania art.50 z Ustawy o ONZ odnośnie kompensacji negatywnego efektu sankcji RB dla osiągnięcia założonych celów.. W tym kierunku Bułgaria ma zrozumienie i poparcie szeregu stron z Europy Centralnej i Wschodniej.
Bułgaria aktywnie uczestniczy w działalności programowej i funduszowej ONZ i agend wyspecjalizowanych ONZ. Skutkiem współpracy z tymi organizacjami są realizowane ważne projekty w dziedzinie ochrony środowiska, zarządu państwowego i gospodarczego, rozwoju informacyjnego, technologii i itd. Szczególnie korzystna jest współpraca z Programem Rozwoju ONZ, Funduszem ONZ dla ludności i UNICEF. Ta współpraca miała bardzo korzystne znaczenie dla Bułgarii w warunkach przejścia na gospodarkę rynkową.
Bułgaria zawsze trzymała się zasad trwałego rozwoju i ochrony środowiska. Ona była aktywnym uczestnikiem w przygotowaniu i przeprowadzeniu Światowego Spotkania na wysokim szczeblu w sprawach zrównoważonego rozwoju we wrześniu 2002 r. w Jochanesburgu. Na tym spotkaniu został zrobiony pełny przegląd i ocena procesu "Rio + 10 „ i był omówiony zakres działań dla rozwiązywania problemowego w tej dziedzinie.
Bułgaria kontynuuje swoje wieloletnie wysiłki dla zapobiegania rozpowszechnieniu broni masowego rażenia i dla ograniczenia użycia antyhumanitarnych broni konwencjonalnych. Wzięła aktywny udział w Konferencji rozbrojeniowej w Genewie, Komisji Rozbrojeniowej ONZ i innych międzynarodowych formach pod znakiem ONZ, które próbują rozwiązać problemy rozbrojenia i kontrolują nad zbrojeniami.
1.) Współpraca Bułgarii z UE.
Bułgaria nawiązała kontakty dyplomatyczne ze Wspólnota 8 sierpnia 1988 r. Półtora roku później, 8 maja 1990 r. podpisuje umowę o handlu i współpracy handlowo gospodarczej. Umowa ta zakłada ramy przyszłego rozwoju stosunków dwustronnych.
Pierwszego listopada 1990 r. Bułgaria została włączona do programu FARE i zaczyna otrzymywać coroczną bezzwrotną pomoc od UE dla przeprowadzenia reform i dla przygotowania kraju do pełnoprawnego członkostwa.
8 marca 1993 r. Bułgaria podpisuje Europejskie porozumienie o stowarzyszeniu, które wchodzi w życie 1 lutego 1995 r. po ratyfikacji przez Parlament Bułgarii i Parlamenty państw – członków UE oraz Europejski Parlament. Tym aktem Europa uznaje zmiany demokratyczne w Bułgarii i angażuje się w popieraniu jej działań na rzecz przejścia na gospodarkę rynkową.
Od czasu nawiązania stałych stosunków dyplomatycznych między Bułgarią, a Wspólnotą w 1988 r. do 1993 r. Ambasada Bułgarska w Belgii wypełnia funkcje Ambasady Bułgarii we Wspólnocie. W 1993 r została otworzona Specjalna misja Bułgarii we Wspólnocie.
W grudniu 1995 r na Radzie Europejskiej w Madrycie Bułgaria złożyła oficjalną prośbę o pełnoprawne członkowstwo w UE. W 1998 r rząd bułgarski przyjmuje Narodową Strategię przygotowania kraju do pełnoprawnego członkowstwa w UE. Określa ona podstawowe kierunki działalności kraju w krótkoterminowym, średnioterminowym i długoterminowym planie, kierując się treścią kopenhaskich kryteriów.
Na spotkaniu w Helsinkach w grudniu 1999 r UE zdaje sprawozdanie ze zdarzeń ubiegłego roku i podejmuje decyzje, aby zwołać dwustronną międzynarodową konferencje o rozpoczęciu rokowań z Bułgarią (a także jeszcze z pięcioma państwami - kandydatami - Rumunią , Słowacją , Łotwą, Litwą i Maltą).
Rokowania o członkostwie Bułgarii rozpoczynają się 15 lutego 2000 roku.
W 2002 r Bułgaria już otwarła wszystkie rozdziały pertrakcyjne. W październiku 2002 r Komisja Europejska publikuje Regularny roczny odczyt o każdym kraju z kandydatów. W odczycie o Bułgarii mówi się, że kraj ma już "funkcjonującą gospodarkę rynkową" i że Komisja Europejska popiera życzenie państwa przyłączyć się do UE w 2007 r.
Komisja opracowuje i przyjmuje dokument nazwany Mapa drogowa, który obejmuje okres do 2007 r. Rada Europejska w Kopenhadze przyjmuje w grudniu 2002 r zaproponowane przez Komisję mapy drogowe Bułgarii i Rumunii i aprobuje powiększoną pomoc przedakcesyjną dla nich. W swoich wnioskach ona zaznacza, że "w zależności od przyszłego postępu w wykonaniu kryterium członkostwa, celem jest żeby Bułgaria i Rumunia stały się członkami UE w 2007 r.".
25 kwietnia w Luksemburgu na swoim posiedzeniu Rada UE zaaprobowała Umowę o przyłączeniu Bułgarii i Rumunii, po czym Umowa ta była podpisana i ratyfikowana przez wszystkie państwa - członkowskie UE.
Bułgaria została członkiem UE 1 stycznia 2007 r.
1.) Współpraca Bułgarii z NATO.
Bułgaria składa wniosek o członkostwie w NATO 17 lutego1997 r.
Przed tym, w styczniu 1994 r. ona bierze udział w inicjatywie NATO "Partnerstwo dla pokoju"
W 1998 r. Bułgaria była aktywnym uczestnikiem konsultacji politycznych w ramach Euro - Atlantyckiej Rady Partnerstwa (EARP) odnośnie kryzysu w Kosowie, który bezpośrednio dotyczył interesów jej bezpieczeństwa. W czerwcu 1998 Bułgaria potwierdziła przed Sekretarzem Generalnym NATO swoją gotowość popierania i współdziałania w wysiłkach NATO w uregulowaniu kryzysu. Zrealizowane efektywne współdziałanie z NATO podczas operacji w Kosowie miało znaczenie kluczowe dla rozwoju stosunków Bułgarii z Sojuszem i dla jej późniejszego członkostwa. Szybka i zdecydowana odpowiedź Bułgarii na zapotrzebowanie NATO dostępu do przestrzeni powietrznej, jak również i uczestnictwo bułgarskie w operacji NATO w obserwacji powietrznej " EAGLE EYE" postawiło Bułgarie wśród najbardziej wiarygodnych partnerów i przyszłych sojuszników Sojuszu.
Wyrazem dążenia Bułgarii do NATO było współdziałanie z nim według swoich możliwości w rozwiązaniu problemów humanitarnych w Kosowie była to decyzja rządu Bułgarskiego przyjąć na siebie koszty w utrzymaniu obozu uchodźców "Radusza" w republice Macedonii i przekazaniu 50 milionów leva pomocy humanitarnej dla kosowskich uchodźców w Albanii.
Bułgaria poparła Rezolucje RB ONZ z 10 czerwca 1999 jako początek procesu osiągania trwałego pokoju i ustabilizowania w Kosowie i całym regionie. Decyzja parlamentu umożliwiła włączenie niebojowych formacji bułgarskich do sił utrzymywania pokoju, jak również i okazanie logistycznego podtrzymywania operacji ochrony pokoju. Znaczący politycznie był udział 48 bułgarskich policjantów w przewidzianych międzynarodowych siłach policyjnych, które powinny były zabezpieczyć porządek i ustanowić zabezpieczenie obserwacyjne wykonania aspektów cywilnych uregulowania pokojowego.
W kwietniu 1999 r. było zawarte porozumienie o tranzytowym przejściu przez przestrzeń powietrzną Bułgarii środków lotniczych NATO w ramach operacji "Siła sojusznicza", a w końcu maja i na początku czerwca 1999 r. pod przewodnictwem NATO były omówione aspekty techniczne zastosowania tego porozumienia, przy czym optymalnie były połączone interesy bezpieczeństwa narodowego Bułgarii z wolą solidarności i partnerskiej współpracy z Euroatlantycką Wspólnota.
W czerwcu 1999 między Bułgarią, a NATO zostało zawarte porozumienie na temat tranzytowego przejścia przez terytorium Bułgarii w ramach operacji "Dzoint Gardian". W nim są określone warunki tranzytowego przejścia i czasowego pobytu sił zbrojonych i techniki Sojuszu, potrzebnych dla celów operacji. Przy wykonaniu porozumienia, przez Bułgarie przechodziła duża część zestawu osobowego i środków NATO, które uczestniczyły w operacji. W tym celu było utworzone Naczelne Koalicyjne Centrum.
Ze względu na to, że porozumienie to nie odnosiło się do sił państw - nieczłonków NATO, była przyjęta oddzielna decyzja Parlamentu o pozwoleniu przelotu przez Bułgarską przestrzeń powietrzną rosyjskich wojskowo - transportowych samolotów, bez uzbrojenia i specjalnej aparatury, w celu transportu części rosyjskiego kontyngentu w KFOR (w lipcu 1999 r.).
Rada Ministrów Bułgarii przyjęła projekty typowych porozumień z państwami - nieczłonkami NATO, uczestnikami w KFOR, odnośnie warunków i porządku tranzytowego przejścia przez terytorium kraju ich sił zbrojonych. Na tej podstawie było zawarte i ratyfikowane porozumienie o tranzytowym przejściu wojsk z Królestwem Szwecji.
Współdziałanie Bułgarii z NATO w związku z kryzysem w Kosowie jest bardzo cennym doświadczeniem zarówno ze względu na współpracę polityczną, jak i w planie praktycznym w stosunku do wojennej i logistycznej zgodności operacyjnej.
W listopadzie 2002 r. NATO przyjmuje Bułgarie na jego członka.
26 marca 2003 r. w Brukseli był podpisany protokół o przyłączeniu się Bułgarii do NATO. W grudniu tego samego roku Parlament przyjmuje deklaracje o rozmieszczeniu Amerykańskich baz w Bułgarii.
Bułgaria stała się członkiem NATO 22 marca 2004 r. i w tym okresie udowodniła, że jest w stanie pełnowartościowo wykonywać swoje obowiązki i pełnić odpowiedzialności, które wynikają z jej członkostwa potwierdzonego jej przykładem jako stabilnego i wiarygodnego partnera.
Obecnie bułgarski wkład w działalność NATO jest wielostronny. Bułgaria aktywnie działa dla umocnienia dialogu politycznego, 9 konsultacji i koordynacji politycznych w ramach Sojuszu, daje swój wkład w operacjach i misjach NATO w krytycznych i konfliktowych punktach.
W kwietniu 2006 r. w Sofii było przeprowadzone spotkanie ministrów spraw zagranicznych. Na nim i na późniejszych spotkaniach w Nowym Yorku (wrzesień 2006 r.) i Riga (listopad 2006 r.) były omówione różne aspekty polityczne transformacji NATO, jak również wzmocnienie partnerstwa Sojuszu, proces poszerzenia, wzmocnienia wspólnej działalności z innymi organizacjami międzynarodowymi, a szczególnie partnerstwa strategicznego z UE.
Armia Bułgarska ma znaczny wkład w ramach Międzynarodowych sił dla utrzymania bezpieczeństwa w Afganistanie - ISAF. Bułgaria utrzymuje i stale jest zaangażowana w bezpieczeństwo Kosowa, uczestniczy w kolektywnym wysiłku NATO jako pomoc w szkoleniu irackich sił bezpieczeństwa. Bułgaria bierze udział w antyterrorystycznej operacji NATO na Morzu Śródziemnym "Active Endeavour".
Sukces operacji ISAF ma znaczenie kluczowe dla bezpieczeństwa i odbudowy Afganistanu i dla zachowania zaufania politycznego do zdolności Sojuszu w rozwiązywaniu problemów z nowymi prowokacjami w zakresie bezpieczeństwa. Zaangażowanie NATO w Afganistanie ma miejsce priorytetowe w zagranicznej polityce i w polityce obrony Bułgarii.
W obecnym momencie liczba bułgarskich wojskowych w ISAF wynosi okolo150 osób, w tym zmechanizowany pluton w liczbie 40 wojskowych w Kabulu, 8 osób w dwóch ekipach medycznych w szpitalu w Heracie, policja wojskowa - 10 osób, specjaliści wywiadu i kontrwywiadu, oficerzy sztabowi i inni. Najbardziej poważne zaangażowanie Bułgarii jest związane z przyjęciem kluczowej funkcji w obsłudze lotniska międzynarodowego w Kabulu w okresie od sierpnia - do grudnia 2006 r. Około 80 stanowisk na lotnisku z międzynarodowych etatów są obsadzone przez bułgarskich wojskowych.
Z uwagi na różnorodne problemy w Afganistanie i stosownie do metod ich rozwiązywania wysiłki są skierowane na realizacje głównych celów NATO i międzynarodowej wspólnoty - opuścić region i zostawić przyszłość narodu afgańskiego w ręce legalnego rządu oraz sprawnych i zdolnych sił do zapewnienia trwałego bezpieczeństwa. W związku z tym duże znaczenie ma współdziałanie NATO i państw - jego członków dla wyszkolenia i wyposażenia Afgańskiej armii narodowej.
W Kosowie w dalszym ciągu NATO jest niezbędnym gwarantem pokoju i bezpieczeństwa. Prowadzone w dalszym ciągu rokowania odnośnie warunków funkcjonowania niepodległego Kosowa i możliwość potencjalnego zaostrzenia się sytuacji w tym rejonie dyktuje niezbędność zachowania obecności wojskowej do czasu znaleźenia trwałego rozwiązania i zagwarantowania stabilizacji w regionie. Bułgaria bierze udział w KFOR z 46 wojskowymi (pluton inżynierzy w liczbie 40 wojskowych i oficerów sztabowych oraz wywiadu).
Bułgaria jest uczestnikiem wielonarodowej koalicji w Iraku i jednocześnie z tym bierze udział w Misji NATO w szkoleniu Irackich sił bezpieczeństwa - NTM - J.
Wkład Bułgarii w tym zakresie polega na : udziale bułgarskich wojskowych w Misji NATO dla wyszkolenia irackich sił bezpieczeństwa (NATO Training Mission in Iraq - NTM - J); wkład finansowy na Fundusz wyszkolenia irackich wojskowych poza terytorium Iraku; szkolenie irackich sił wojskowych w bułgarskich wojskowych uczelniach.
W 2006 r. Bułgaria i USA zawarły Porozumienie o współpracy w dziedzinie obrony. To porozumienie określa szerokie ramy współpracy strategicznej w obronie pomiędzy dwoma państwami. W nim przewidziana jest możliwość wspólnego korzystania z wojskowych obiektów bułgarskich i umieszczenia w nich amerykańskich sił i urządzeń. Bazy te będą bułgarską własnością i będą wykorzystywane przeważnie do celów treningowych, logistycznych i humanitarnych, jak również i dla operacji NATO. Wszystko to będzie prowadzone przy konsultacjach i uwzględnieniu stanowisk obydwu stron. Wspólne korzystanie z obiektów wojskowych nie jest w przeciwieństwie z zaangażowaniami, które Bułgaria przyjęła w procesie jej przyłączenia do UE i NATO, ani z rozporządzeniami Umowy o konwencjonalnych siłach wojskowych w Europie.Podczas spotkania na szczycie NATO w Bukareszcie w dniach 03 - 04. 04. 2008 r. Premier Bułgarii Sergej Staniszew, minister spraw zagranicznych Iwajlo Kalfin i minister obrony Weselin Bliznakow wydali wspólną konferencję prasową, na której podsumowali skutki spotkania.
Premier Staniszew wyraził zadowolenie z powodu zaproszenia przyłączenia się Albanii i Chorwacji. On wyraził żal, że Macedonia nie otrzymała zaproszenia i podkreślił, że Bułgaria nalegała na to żeby jak najszybciej odrazu po rozwiązaniu spornych zagadnien z Grecja, rozpocząć odnowa rozmowy o przyąłczeniu Macedonii, dlatego, że nieprzyjęcie jej jest ryzykowne dla bezpieczeństwa regionu. Premier jednak podkreślił, że Bułgaria zdaje sobie sprawe o istniejących problemach w stosunkach dwustronnych między Macedonią, a Grecją i Bułgarią.
Odnośnie rozpoczęciu rozmów o przyjęciu Gruzji i Ukrainy premier oświadczył, że Bułgaria jest wśród państw, które dążą do ich przyszłego członkostwą. Ta pozycja Bułgarii jest bardziej bliska do pozycji Stanów Zjednoczonych i rożni się od pozycji dziesięciu państw, wśród których są Niemcy i Francja, które uważają, że na tym etapie Ukraina i Gruzja nie są dostatecznie przygotowane.
Minister spraw zagranicznych Iwajlo Kalfin dodał, że Bułgaria będzie brała udział w organizowaniu kosowskich sił. Powiedział też, że Bułgaria będzie się starała, żeby doszło do pokrycia całego terytorium paktu, w tym i terytorium Bułgarii, systemem obrony antyrakietowej. Kalfin podkreślił również, że Bułgaria popiera aspiracje w przyszłym przyłączeniu Bośni, Hercegowiny i Czarnej Góry.
Minister obrony Bułgarii Weselin Bliznakow wyraził stanowisko Bułgarii odnośnie innego tematu podstawowego spotkania w Bukareszcie - kontynuowanie operacji pokojowych w Afganistanie. Oprocz zwiększonego kontyngentu za ostatni rok, Bułgaria podjeła decyzje o pomocy w polepszeniu transportu powietrznego w tym kraju dostarczajac chelikoptery i ekwipaże.


[1] Wasilewski. Tadeusz, Historia Bułgarii, Wydawnictwo ZN im. Ossolińskich, Wrocław,Warszawa,Kraków,

Gdańsk, Łódź 1988, s. 34-35.